Πρόσφατα η επαναπροβολή της ταινίας «Ζ» του Κώστα Γαβρά στους κινηματογράφους βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού, υπενθύμισε γεγονότα που ανήκουν στις πιο μαύρες σελίδες της νεοελληνικής μας ιστορίας. Θύμισε τη δολοφονία του γιατρού και βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη, που ήταν μια πράξη κορύφωσης της δράσης του παρακράτους στην Ελλάδα.
Μια πράξη κορύφωσης εκείνου του άριστα στημένου και από τις ξένες δυνάμεις παρακράτους που είχε τελικά ως συνέπεια τη δικτατορία των συνταγματαρχών και τα ακόμη πιο μαύρα χρόνια για τη χώρα. Ηταν τότε που ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής είχε πει το περίφημο «ποιος κυβερνάει επιτέλους αυτή τη χώρα;» και λίγες εβδομάδες αργότερα, η κυβέρνησή του εξαναγκαζόταν σε παραίτηση.
Ηταν βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 όταν ο βουλευτής της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Γρηγόρης Λαμπράκης μίλησε σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη που είχε οργανώσει η Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη. Παρόντος του αρχηγού των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών και μετέπειτα δικτάτορα της χώρας Γεωργίου Παπαδόπουλου στην πλατεία, πλήθος παρακρατικών είχε συγκεντρωθεί στο χώρο για να αποδοκιμάσει τον Λαμπράκη, υπό την ανοχή της αστυνομίας. Ο Λαμπράκης δέχθηκε την πρώτη επίθεση μπαίνοντας στην αίθουσα της εκδήλωσης και τη δεύτερη εξερχόμενος της αίθουσας μετά την ομιλία του από τους επιβαίνοντες στο περιβόητο τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη που ήταν και η δολοφονική, ενώ είχαν τραυματιστεί και συνεργάτες του από την πρώτη επίθεση. Όλα αυτά υπό την ανοχή και την απάθεια των αστυνομικών δυνάμεων…
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης άφησε λίγη ώρα αργότερα την τελευταία του πνοή σε ηλικία 51 ετών και έγινε σύμβολο. Τότε ιδρύθηκε και η περίφημη «νεολαία Λαμπράκη» που για χρόνια ενέπνεε τους αγώνες των νέων για δημοκρατία, ελευθερία και ισότητα με πρώτο πρόεδρο τον Μίκη Θεοδωράκη που έχει γράψει και την εκπληκτική μουσική στην ταινία του Γαβρά η οποία πρωτοπαίχθηκε το 1969 και στην οποία τον Λαμπράκη υποδύεται ο Ιβ Μοντάν και τη σύζυγό του η Ειρήνη Παππά.
Οι ανακρίσεις που ακολούθησαν ανέδειξαν την προσωπικότητα και την εντιμότητα του μετέπειτα προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη. Τελικά αυτοί που έπρεπε να πληρώσουν αθωώθηκαν και καταδικάστηκαν μόνο οι δύο φυσικοί αυτουργοί και ένας παρακρατικός. Ο Λαμπράκης έγινε σύμβολο και η χώρα μπήκε στην πιο μαύρη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας της μετά τον εμφύλιο πόλεμο, τη χούντα των συνταγματαρχών. Επειδή Κοτζαμάνηδες και παρακρατικοί πάντα θα υπάρχουν, όσοι θυμούνται τα γεγονότα εκείνα, όσοι τα έζησαν, όσοι τα έχουν διαβάσει ή έχουν δει την ταινία «Ζ» ξέρουν ότι χρέος όλων των Ελλήνων ανεξαρτήτως της κομματικής ή ιδεολογικής τους τοποθέτησης είναι να μην οδηγηθεί η χώρα και πάλι σε τέτοιες καταστάσεις.
4 σχόλια:
Δύο μόνο επισημάνσεις:
-ο Παπαδόπουλος δεν υπήρξε ποτέ αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών. Αυτός που ήταν παρόν στην δολοφονία Λαμπράκη ήταν ο διευθυντής της Αστυνομικής διεύθυνσης Θεσ/νίκης.
-Χρόνια μετά το "Ζ", ο Γαβράς είχε δηλώσει για τον Σαρτζετάκη:" Αν ήξερα τι θα κάνει ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν θα είχα γυρίσει ποτέ το Ζ". Αναφερόταν ο σκηνοθέτης στην...έπαρση του Προέδρου, που απαιτούσε το "κύριος" να το γράφουν με "Κ" κεφαλαίο, και για διάφορα άλλα που δεν είναι της ώρας. Ομολογώ βέβαια ότι τον αδίκησε λίγο τον πρώην Πρόεδρο, γιατί άλλο η Προεδρία του, άλλο η πορεία τους στο Δικαστικό Σώμα.
Υ.Γ.: Βλέπεις και πάλι βέβαια την "ανισότητα" μεταξύ της σημασίας που δίνουμε σε δολοφονίες, αναλόγως που ανήκει ο δολοφονημένος. Για τον Λαμπράκη μιλάμε ανοιχτά για παρακράτος, λέμε διάφορα που δεν μπορούμε καν να στοιχειοθετήσουμε. Αντίθετα, για τον Παναγούλη, επειδή είναι γνωστή η αντίθεσή του με τον Ανδρέα Παπανδρέου, δεν πολυτονίζουμε το θέμα αυτό, μη γίνουν και συνειρμοί που δεν μας βολεύουν...ενώ για τον Μπακογιάννη...καλα τώρα, με δεξιούς θα ασχολούμαστε...;
Μάρκο σε χαιρετώ και πάλι,
δεν νομίζω ότι ισχύει αυτό που γράφεις για τις δολοφονίες του Παναγούλη και του Μπακογιάννη. Και στη μία περίπτωση και στην άλλη, εγώ τουλάχιστον, έχω αποδώσει τα πράγματα ως έχουν. Στον μεν Παναγούλη εχω γράψει για παρακράτος και περίεργη δολοφονία, στον μεν Μπακογιάννη για τρομοκράτες και πιθανώς ξένες υπηρεσίες και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο. Αλλά πρόσεξε, σου διαφέγουν οι συνθήκες της κάθε περιόδου. Το 1965 που δολοφονήθηκε ο Λαμπράκης το παρακράτος βασίλευε, όπως και όταν δολοφονήθηκε ο Παναγούλης. Στη δολοφονία του Μπακογιάνηη οι σνυθήκες ήταν άλλες και εκείνο που ξέρουμε είναι ότι τον έφαγε η 17 Νοέμβρη και όσοι είναι πίσω από αυτή και διαφωνώ όχι μόνο για εμένα, αλλά για τη γενική αίσθηση που υπάρχει για αυτές τις δύο δολοφονίες, τους δίνουν άπαντες νομίζω τη σωστή τους διάσταση
Οσο για τα υπόλοιπα, ο Παπαδόπουλος ήταν στην πλατεία και ήταν αρχηγός της τότε ΚΥΠ, είναι εξακριβωμένο καιγνωστό αυτό. Για τον Σαρτζετάκη δεν διαφωνώ, αλλά εγώ θέλω να κρατήσω τον ανακριτή Σαρτζετάκη...
Σε χαιρετώ και πάλι
Επειδή έχεις καταλάβει τι..μαμούνι είμαι στα ιστορικά, μια απλή επίσκεψη στο site της ΕΥΠ www.nis.gr, θα δεις ότι την εποχή της δολοφονίας Λαμπράκη, διοικητής της ΚΥΠ ήταν ο στρατηγός Νάτσινας. Ουδέποτε ο Παπαδόπουλος υπήρξε αχηγός της ΚΥΠ. Με βαθμό συνταγματάρχη άλλωστε, δεν γίνεται να έχεις τόσο υψηλή θέση.
Σε ό,τι αφορά τον Μπακογιάννη, το ίδιο ακριβώς λέμε. Όλοι είπαν για ξένες δυνάμεις, για τρομοκράτες, λες και η τρομοκράτες στην Ελλάδα δεν ήταν το παρακράτος. Χωρίς να μπαίνει κανείς στον κόπο να δει ποιά παράταξη οφελήθηκε τότε από τη δολοφονία Μπακογιάννη, μια μόλις μέρα πριν αρχίσει στην βουλή η συζήτηση για το σκάνδαλο Κοσκωτά, στην οποία ήταν ο βασικός εισηγητής της ΝΔ. Όπως επίσης ότι αυτό το παρακράτος, που λειτούργησε επί των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, πάντα σκότωνε ανθρώπους που με τον έναν ή άλλο τρόπο, εντελώς τυχαία, ήταν προσκείμενοι στην τότε αντιπολίτευση. Οι συνθήκες ανά εποχή σαφώς διαφέρουν, αλλά όπως είπες, παρακράτος πάντα υπάρχει. Το θέμα είναι να το αναγνωρίζουμε υπό οποιονδήποτε μανδύα κρύβεται...
Γειά σου και πάλι Μάρκο, τελικά έχεις δίκιο για τον Παπαδόπουλο και οφείλω να το αναγνωρίσω, μπήκα και στο σάιτ της EYΠ που μου έγραψες. Για τα υπόλοιπα όντως συμφωνούμε...
Χαιρετώ
Δημοσίευση σχολίου