Σάββατο 1 Αυγούστου 2009

ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

Πολύ σημαντική ημέρα είναι η 1η Αυγούστου για τον Τύπο στην Ελλάδα, αφού τέτοια ημέρα του 1821 ήταν που σε ελλαδικό έδαφος που τότε βεβαίως ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυκλοφόρησε η πρώτη εφημερίδα. Εγινε η πρώτη απόπειρα δημοσιογραφίας, πληροφόρησης και διακίνησης των ιδεών με την έκδοση της χειρόγραφης «Ελληνικής Σάλπιγγος» ή «Σάλπιξ Ελληνική», όπως ήταν ο ακριβής τίτλος στην Καλαμάτα. Εκδότης της εφημερίδας αυτής ένας πεφωτισμένος ιερέας, ο Θεόκλητος Φαρμακίδης, εκ των πρωτοπόρων αργότερα της κηρύξεως του αυτοκεφάλου της ελλαδικής εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Την περίοδο εκείνη στην Καλαμάτα, ξεκίνησε αυτό που σχεδόν την ίδια εποχή διατύπωσε ο Ελβετός φιλέλλην Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ που πολέμησε κατά την επανάσταση του ’21 και έπεσε στο Μεσολόγγι, ξεκίνησε «η δημοσίευση», η οποία κατά τον Μάγερ είναι «η ψυχή της δικαιοσύνης».
Πριν ο Μάγερ, γιατρός στο επάγγελμα, πεθάνει σε ηλικία 28 ετών στο Μεσολόγγι, είχε φτιάξει και αυτός εφημερίδα, μια από τις πρώτες που κυκλοφόρησε σε ελλαδικό έδαφος, σε έδαφος που αργότερα θα αποτελούσε το ελληνικό κράτος, μαζί με την Καλαμάτα, την Πελοπόννησο και την υπόλοιπη Στερεά Ελλάδα. Πρόκειται για τα «Ελληνικά Χρονικά» που εκδόθηκε στο Μεσολόγγι το 1924 και συνέπεσε, βεβαίως, την ηρωική έξοδο των κατοίκων της πρωτεύουσας της Αιτωλοακαρνανίας.
Η αρχή, όμως, για τον Τύπο στην Ελλάδα έγινε από την «Σάλπιξ Ελληνική», μια τετρασέλιδη χειρόγραφη εφημερίδα που φέρεται να έχει κυκλοφορήσει μόνο τρία φύλα, τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα στη βιβλιοθήκη της βουλής των Ελλήνων.
Αυτή ήταν η πρώτη εκδοτική απόπειρα σε ελλαδικό έδαφος, αυτή ήταν η πρώτη οργανωμένη δουλειά έντυπης δημοσιογραφίας σε ένα τόπο που έγινε κράτος, μεγάλωσε, επεκτάθηκε και σχεδόν δύο αιώνες μετά από εκείνη την προσπάθεια του Θεόκλητου Φαρμακίδη έχει πολλές εφημερίδες, ίσως τις περισσότερες από κάθε άλλη ευρωπαϊκή και δυτική χώρα αναλογικά με τον πληθυσμό. Σε ένα κράτος που και στις εφημερίδες, αλλά και στα βιβλία υπάρχει χαμηλή αναγνωσιμότητα, ίσως και λόγω των νέων τεχνολογιών και της ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας, αλλά και του ήπιου κλίματος που δεν ευνοεί την αναγνωσιμότητα…
Η πρώτη, βεβαίως, ελληνική εφημερίδα είχε εκδοθεί πολύ νωρίτερα, το 1784 στη Βιέννη που ήταν το κέντρο του ηκμάζοντος ελληνισμού της διασποράς εκείνη την περίοδο από τον Ζακυνθινό τυπογράφο και εκδότη Γεώργιο Βεντότη. Στη συνέχεια, στη Βιέννη, πρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας τότε, εκδόθηκαν και άλλες εφημερίδες για να φθάσουμε στα 1821 στην Καλαμάτα και να γίνει η πρώτη προσπάθεια σε ελλαδικό έδαφος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: